زنبورعسل ایرانی ( A.m.meda )
موطن اصلی زنبور عسل ایرانی با نام علمی Apis mellifera meda کشور ایران است. بعضی محققان نژاد ایرانی را پرسیکا و ایرنیکا می‌نامند.
نام مِدا نژاد زنبور ایرانی است که پرفسور Goetze در دانشگاه بُن (آلمان غربی) بر روی این زنبور گذاشت و کلمه meda را از نام سلسله پادشاهان ماد که قبل از هخامنشیان در ایران حکومت می‌کردند، گرفته است .
نام دیگر این نژاد : آپیس ملیفرا بوده و تحت عنوان آپیس ملیفرا پرسیکا در جهان شناخته شده . اما چون این نژاد فقط اختصاص به یک قوم نداشته بلکه به کل سرزمین پارس و ایران تعلق داشته در نتیجه نام پرسیکا یا ایرانیکا درست‌تر می‌باشد. زنبورعسل ایران یکی از نژادهای موجود در خاورمیانه می‌باشد.
در این منطقه شش نژاد تاکنون شناسایی شده است، این نژاد در ایران، شمال عراق و جنوب شرقی ترکیه و حتی شمال سوریه گسترش دارد و چون سال‌های متمادی خود را با شرایط ایران سازگار کرده است در مقایسه با نژادهای اصلاح شده خارجی از نظر سازگاری دارای بهترین امتیاز هستند.
این نژاد بسیار نیش بوده به طوری که در کتاب‌های زنبورداری از این زنبور بعنوان زنبور نیش زن یاد می‌شود. تعداد نیش‌زنی این نژاد تا حدودی زیاد است که علت آن این است که هیچ نوع فعالیت علمی برای بهتر کردن نژاد این نوع زنبورها به عمل نیامده و زنبورهای موجود در روستاهای ایران عملا با زنبورهای وحشی فرق زیادی نداشته و تمام حالات آن‌ها را از خود نشان می‌دهند.
شکل ظاهری این نوع زنبور به این صورت است که سه حلقه اول شکم به رنگ سیاه بوده و بقیه حلقه‌ها به رنگ مایل به قهوه‌ای دیده می‌شوند. رنگ بدن این نژاد در قسمت شکم زرد متمایل به قهوه‌ای تیره است که در حلقه‌های اول شکم روشن‌تر می‌باشد.
مقدار غذای مورد نیاز این نژاد در زمستان کم و رشد بهاره خوبی دارد و زمستان‌های سرد را به خوبی تحمل می‌کند.
این نژاد از سایر نژادهای فوق قانع‌تر بوده و مصرف غذای آن در زمستان اندک است. بره موم زیادی مصرف می‌کند اما مقدار آن از نژاد قفقازی کمتر است.
در مناطق سردسیر سرمای زمستان را بخوبی تحمل می‌کند و در اوایل بهار رشد آن خوب بوده و تا خردادماه به بیشترین مقدارش می‌رسد. از ویژگی‌های نامطلوب این نژاد می‌توان به تمایل زیاد به غارت و تولید بره‌موم زیاد ولی نه به اندازه نژاد قفقازی و همچنین تمایل به بچه‌دهی زیاد از خود نشان می‌دهند، تا حدی که اگر کندو هم ضعیف باشد.
این نژاد Apis mellifera meda از نظر خصوصیات مرفولوژیکی ظاهرا شبیه نژاد ایتالیایی است.
در اردیبهشت و خردادماه به حداکثر رشد شان می‌رسند و زمستان های سخت را در مناطق سردسیر به خوبی تحمل می‌کند و به غذای کمی در زمستان نیاز دارند.
در سال‌های اخیر مطالعات متعددی در زمینه شناسایی خصوصیات مرفولوژیکی و بیولوژیکی و رفتاری و عملکردی این نژاد توسط محققین مختلف صورت گرفته است و تا حدودی خصوصیات این نژاد شناسائی شده است. همچنین موسسه تحقیقات علوم دامی کشور با همکاری معاونت امور دام در زمینه اصلاح نژاد زنبورعسل ایرانی قدم های مهمی را برداشته‌اند.
